- INDICTIO
- INDICTIOab indicendo, ad Pontifices pertinet, iuxta illud:Edicunt Reges, indicit festa sacerdos:Systema est trium lustrorum, i. e. spatium 15. Annorum, sumptâ ab a. C. 312. origine, in se perpetuo repetitum. Vulgaris et non recens opinio, Imperatores perhibet tributa Gentibus imposuisse; vicinis, annuam annonae portionem; remotioribus vero, ut propter transitus difficultatem, in fine primi lustri aurum penderent, dominationis typum: in secundi fine, argentum, ad stipendia militibus eroganda: Et in fine tertii, aes et ferrum, ad armorum ministerium et supplementum. Inde Indictio ipsa aerea et ferrea appellata, teste Sacrobosco. Beda l. de rat. temp. c. 48. antiquâ Romanorum industriâ, Indictiones ad cavendum errorem, qui de temporibus forte oboriri poterat, institutas ait. Scilicet ne dum Imp. aliquis medio Anni tempore, vitâ vel regno cederet: eundem Annum historicus unus eidem adscriberet Imp. alter vero successori eius. Cedren. in Theodosio. earum originem ab Actiaca victoria: Onuphr. Panvin. Fast. l. 2. a caede Maxentii et Eccl. liberata: Scalig. in Emend. tempp. l. 5. ab editione ludorum, quos Constantinus exhibuit: Baron. ad A. C. 312. n. 107. a stipendiis militaribus quindecennalibus: Paulus Petavius ab indicto tributo, arcessit. Henr. Spelmann. duplices facit, Fiscales s. Tributarias, et Militares s. Erogatorias. Fiscales, inquit, sunt, quae populum evocant ad tributum, ut illa sub Aug. Caes. in Euangelio, de qua Cassiodor. l. 4. Ep. 42. Huiusmodi Indtctionum meminit Plin. ad Traianum, et crebra earum in iure Civ. mentio est. Militares sunt, de quibus Baron. modo laudatus. De his quidquid sit, certum est, sub Constantino coepisse Indictiones fieri Chronologicas, et ab eo computari Anno, quo libertatis accepit primordium Religio Christiana: sc. Anno Constantini 7. A. C. 213. easque Conc. Niceni quctoritate, sublatis Olympiadibus, institutas. Annus enim Christi demum invectus est a Dionysio Exiguo, Abbate Rom. A. C. 532. cum exoso Diocletiani nomini oppedens, Anni eiusdem memoriam ab encyclis Paschalibus, quae tunc moliebatur Abbas, exploderet. De die autem et mense, quo Indictio coeperit, cum non conveniret inter Imperium Orient. et Eccl. Rom. duplex inde exorta est Indictionalis Anni origo: Imperatoria, quae 8. Kal. Octobr. s. 24. Sept. orditur, et Ecclesiastica, quae a 19. Kal. Ian. i. e. 14. die Decembris, initium sumit: Estque haec velut anchora Chronologicae supputationis et fidele in Instrumentis datorum examen. In tribus autem maximo venit usu: sc. in privilegiis, in cereo Paschali, et in Ecclesiarum dedicationibus. Modus Rom. Indictionem inveniendi huiusmodi est: Adde 3. ad Annum christi, qui in 4. Indictionis Anno perhibetur natus, deinde totum divide per 15. et residuum dabit Annum Indictionis. Hoc si nil fuerit, ipse Annus Indictionis est ultimus. Ad Graecam inveniendam 4. sunt addendi. En versus:Si per quindenos Domini diviseris annos,His tribus adiunctis, Indictio certa patebit,Si nihil excedit, quindena Indictio currit.Dicitur vox et de toto quindecennali cyclo, et de quolibet eiusdem Anno. Plura vide apud Henr. Spelm, in Gloss. Arch. Addo, quod Indictionem, quae ab 8. Kal. Octob. proficiscitur, a Constantino Mag. Institutam docent passim Chronologi, unde et Constantinianam vocant, quam ab hac die ideo coeptam volunt, quod tum imperare coeperit A. C. 307. Atque huius ividem usum Gallis et Britannis familitarem fuisse constar, etiam ad extrema usque saecula. Profert enim C. du Fresne ex 4. Regesto Memorialium Camerae Paris. Acta hominii a Duce Britanniae Regi Franciae praestiti, quae confecta dicuntur A. C. 1366. Indietione quintâ secundum morem Franciae, mensis Decembris die 13. cum Indictio Romana quarta tum curreret. Eadem in Germ. perinde semper obtinuit obtinetque etiamnum; unde et Caesaream vocant: in Italia quoque observatam, patet ex Charta Mathildis Com. apud Franc. Mariam l. 3. p. 108. Praeter hanc verofuit Indictio Cp. qua Impp. CP. utebantur, quaque semper utuntur Historiae Byzantinae Scriptores, Iustiniano Imp. coaeva, sub quo constat numeratam Indictionem a Kal. Sept. ex Cedreno et Paulo Warnefrido, l. 2. c. 25. In Italia obtinuisse, docet ex Chartis vett. idem C. du Fresne, qui eiusdem inveniendae rationem ex recentiori Scriptore MS. Bibliothecar Regiae, qui inscribitur περὶ τῆς ψήφου τῆς παχαλίας, c. περὶ τῆς λ᾿νδίκτου, subiungit, in Gloss. Quod autem Indictionem Romanam s. Pontificiam concernit, quando illa coeperit, non omnino constat. Ex Epistolis enim Greg. Mag. aliorumque Pontificum, Pontificia Diplomata ac Epistolas Indictionibus, more Graecotum a prima ipsa Sept. die inchoatis, subnotari, observere est: quod et adstruunt Acta vetera Vaticana, apud Boron. A. C. 1154. At Acta Alex. III. apud ennd. A. C. 1158. videntur Indictionem a Kal. Ian. exordiri. E'quibus colligit Chiffletius in Trenorchio, p. 252. Indictionum initia varie, pro Scriptorum aut Notariorum arbitrio, eâ tempestate tabulis adscribi consuevisse. Praeter hanc triplicem indictionem, quartam addit Antiochenam, a neomenia Iiar; i. e. Maii mensis, incipientem, Scalig. qui Graecis Ε᾿πινέμησιν, Indictionem dictam esse, quod Eruditi quidam negant, observat de Emend. Temp. l. 5. p. 501. Plura hanc in rem vide, apud Iac. Gothofred. Proleg. ad Cod. Theodos. (Ubi inter alia quadruplicem Indictionem facit, Italicam ab A. C. 312. Oriental.ab A. C. 313. Carthaginensem s. Proconsularem Africae, ab A. C. 314. et Africanae Dioeceseos, ad A. C. 315. auspicantes) aliosque Auctores, laudatos C. du Fresne in Gloss cit. adde Ioh. Forbes. Instruct. Hist. Theol. l. 5. c. 20. §. 5.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.